قهوه در ماه رمضان ؛ چگونه در روزه‌داری از عطر و طعم قهوه لذت ببریم ؟
ماه رمضان که از راه میرسه، برنامه ی خوراکی و آشامیدنی اکثر ما تغییر میکنه. از سویی، ساعت ها بدون آب و غذا می مونیم و از سوی دیگه، زمان هایی هم برای افطار و سحری داریم که همه چیز رو در چند ساعت محدود باید نوش جان کنیم. حالا در این میان، علاقه مندان به قهوه دوست دارن ببینن چطور میتونن بدون ایجاد مشکل (مثل تشنگی زیاد یا بیخوابی شدید)، از عطر و طعم دلپذیر قهوه بهره‌مند شن.
در این مقاله از ویکی کافینا ، قصد داریم درباره ی جایگاه قهوه در ماه رمضان، بهترین روش ها و زمان برای نوشیدن قهوه، مدیریت تشنگی و بی خوابی و نکات دیگری که باید رعایت کنیم صحبت کنیم.
چرا قهوه در ماه رمضان چالش برانگیز است؟
اثر مدر (ادرار آور) قهوه و خطر تشنگی
اصلی‌ترین دغدغه ای که قهوه خورهای حرفه ای با شروع ماه رمضان پیدا میکنن، معضل تشنگی و کم‌آبیه. قهوه ماده ی کافئین داریه که باعث میشه بدن بیشتر دفع ادرار داشته باشه. وقتی روزه هستی و نمیتونی در طول روز آب بنوشی، اگر در سحری قهوه بخوری و آب کافی هم همراهش مصرف نکنی، احتمالاً در طول روز عطش بیشتری حس خواهی کرد.
پس اگه میخوای قهوه رو در وعده‌ی سحری داشته باشی، یادت باشه که آب کافی هم بنوشی تا در ساعات روز دچار کم آبی نشی. یا میتونی مصرف قهوه رو به زمان افطار موکول کنی که بعدش فرصت کافی برای نوشیدن آب باشه.
بی خوابی یا سرحال ماندن ؟ انتخاب با توست
کافئین میتونه باعث بیداری و هوشیاری بیشتر شه، ولی همون قدر ممکنه خواب شب یا استراحت کوتاه روزانه رو مختل کنه. در ماه رمضان ، معمولاً زمان خواب نا منظم میشه. بعضی ها شب رو تا سحری بیدار میمونن، بعضی ها زود میخوابن و خیلی زود بلند میشن. حالا اگه قهوه در زمان نامناسب خورده بشه، مثلاً دیر وقت شب یا نزدیک خواب سحرگاهی، میتونه چرخه ی خواب رو حسابی به هم بریزه.
اما از طرفی، اگه در طول روز برنامه ی کاری جدی داری، شاید بخوای در سحری یه فنجون قهوه بخوری تا روزت رو سرحال شروع کنی. یا اگه شب ها بعد افطار قرارِ بیدار بمونی یا عبادت های شبانه (مثل لیالی قدر) برات مهمه، قهوه میتونه همراه خوبی باشه . اینجاست که مدیریت زمان مصرفش اهمیت داره.
تغییر ساعت وعده ها و تداخل با عادت نوشیدن قهوه
اکثر ما در روزهای عادی، روال مشخصی برای نوشیدن قهوه داریم؛ مثلاً صبح زود بعد بیداری یا بعد از ظهر برای تجدید قوا. ولی تو ماه رمضان، صبحانه تبدیل میشه به سحری که ساعتش گاهی 3-4 صبحه، و ناهار حذف میشه. شاید عجیب نباشه که این تغییر برنامه روی مصرف قهوه هم تأثیر میذاره.
به همین خاطر، بعضی ها ترجیح میدن اصلاً در طول روزه داری قهوه نخورن تا دچار مشکل نشن، بعضی ها هم با رعایت اصولی قهوه رو در افطار یا سحری میگنجونن. ما اینجا تلاش میکنیم اطلاعاتی بدیم که تو بتونی با آگاهی برنامه ریزی کنی.
بهترین زمان نوشیدن قهوه در ماه رمضان
قهوه در سحری؛ بیداری صبح یا تشنگی روز؟
بعضی ها میگن: «من عادت دارم صبح قهوه بخورم ، چطور تو رمضان این رو داشته باشم؟» راهش اینه که قهوه رو در سحری میل کنی. مزیتش اینه که هنگام شروع روزه حس میکنی هوشیاری بالاتری داری. ولی معایبش:
– اگه بعد سحری برگردی بخوابی ، ممکنه خوابت مختل شه.
– ممکنه در طول روز دچار تشنگی مضاعف بشی.
– باید آب کافی همراه قهوه بنوشی که کمی ضد و نقیضه؛ چون ممکنه حجم مایعات اذیتت کنه یا احساس پُری بهت بده.
بااین‌وجود، اگه جزو افرادی هستی که بدون قهوه سردرد میگیری، قهوه ی سحری میتونه کمکت کنه از روزه‌داری لذت ببری. فقط حواست به تعادل باشه.
قهوه در افطار؛ رفع کسالت شب یا بی خوابی ؟
گزینه‌ی بعدی، نوشیدن قهوه بعد از افطاره. خیلی ها بعد از یه روز روزه‌داری، وقتی افطار میکنن، حس رخوت دارن. قهوه میتونه به برگشتن انرژی کمک کنه و مانع رخوت بشه. ضمناً بعدش فرصت داری آب کافی بنوشی. ولی مشکل اینه که ممکنه موقع خوابیدن با بی خوابی مواجه شی. اگه شب ها قرار نیست زود بخوابی و میخوای مثلاً عبادت شبانه کنی یا مشغول کار باشی، قهوه در افطار یا یکی دو ساعت بعدش میتونه عالی باشه.
پس گزینه ی قهوه افطار برای آدمایی که میخوان شب زود بخوابن ، خیلی توصیه نمیشه. مگه اینکه مقدارش کم باشه یا از قهوه دیکف (کم کافئین) استفاده کنی.
قهوه ی نیمه شب
برخی افراد در ماه رمضان کلی برنامه شبانه دارن و تا سحری بیدار میمونن. شاید بخوان وسط شب یه قهوه بخورن. این هم ایده‌ی خوبیه برای بیدار موندن و انجام کارها یا عبادت. ولی اگه بعدش وقت زیادی برای خواب شبانه نداری، باید بدونی کافئین تا 4-6 ساعت در بدنت میمونه. ممکنه کیفیت خوابت ضعیف بشه.
در کل باید بر اساس سبک زندگیت تصمیم بگیری. شاید یه شب بخوای شب زنده‌داری کنی و مشکلی با بی خوابی نداشته باشی. اون وقت یه فنجون قهوه نیمه شب خیلی هم میچسبه.
مدیریت تشنگی و کم آبی در کنار مصرف قهوه
نوشیدن آب کافی بین افطار تا سحری
اولین و مهم ترین اصل، اینه که تو ساعت های مجاز (از افطار تا سحر) آب کافی بنوشی. قهوه که دیورتیکه، ممکنه آب بدنت رو دفع کنه. پس برای جبرانش باید حداقل 6-8 لیوان آب در طول شبانه روز بخوری. میتونی بین وعده ی افطار و سحری هر چند ساعت یک لیوان آب بخوری.
اگه قهوه رو بدون برنامه بخوری و آب هم کم استفاده کنی، صبح که میشه احتمالاً دچار عطش شدیدی میشی و اون روزه کلافه ات میکنه. پس وقتی قهوه نوشیدی، حواست باشه بعدش حداقل 1-2 لیوان آب اضافی مصرف کنی.
انتخاب قهوه ملایم تر یا کم کافئین
اگه میخوای عطشت رو کم کنی، بهتره از قهوه های خیلی غلیظ و پرکافئین پرهیز کنی. مثلاً اسپرسوی روبوستا دارک رُست شاید تشنگی رو تشدید کنه. میتونی به جاش قهوه ی عربیکا با رُست مدیوم یا سبک بخری که اسیدیته ی کمتر و کافئین متوسطی داشته باشه. حتی قهوه دیکف (کم کافئین) هم گزینه ست اگه واقعاً نمیخوای بدنت رو اذیت کنی ولی از طعم قهوه لذت ببری.
دوری از افراط در شیرینی ها
افطار که میشه، معمولاً کلی خوراکی شیرین مثل زولبیا، بامیه، حلوا و … داریم. اگه با این شیرینی ها قهوه بخوری، اولاً کالری بالایی به بدن میرسه، دوماً ممکنه تشنگی رو بیشتر کنه. بالا بودن قند خون بعد از یه مدت میتونه حس تشنگی ایجاد کنه.
پس سعی کن قهوه رو با حداقل شیرینی میل کنی و حتی همراهش یه لیوان آب داشته باشی تا تعادل برقرار شه. در این صورت هم از قهوه لذت میبری ، هم کمتر درگیر عطش میشی.
جلوگیری از بی خوابی؛ تنظیم ساعت خواب در رمضان و مصرف قهوه
مدیریت زمان برای خواب و بیداری
در ماه رمضان، ممکنه ساعت کاری تغییر کنه یا شب بیداری بیشتر شه. سعی کن یه جدول زمانی برای خودت بچینی که شامل ساعات احتمالی خوابت باشه. اگه میدونی ساعت 11 شب میخوابی و 3 صبح برای سحری بیدار میشی، پس از ساعت 7 یا 8 شب قهوه نخوری.
اگر هم تا خود سحری بیداری و قصد داری بعد سحری 2-3 ساعت بخوابی، بهتره قهوه رو نذاری برای لحظات آخر سحری . وگرنه ممکنه بخوابی ولی بی کیفیت و پس فرداش خسته باشی.
حساسیت به کافئین و انتخاب دوز مناسب
بعضی افراد با یه فنجون قهوه هم دچار بی خوابی میشن، بعضی ها هم با دو سه فنجون مشکلی ندارن. باید بدنت رو بشناسی . اگه حس میکنی سریع بی خوابی میگیری، قهوه ات رو محدود کن یا دیکف (کم کافئین) بخر. اگه نه، میتونی متعادل استفاده کنی. در کل، سعی کن روزی 2-3 فنجون رو رد نکنی ، چون بالاخره روزه هم هستی و بهتره فشار زیادی به بدن نیاری.
جایگزین های گیاهی برای تنوع
اگه نمیتونی از قهوه بگذری ولی مشکل بی خوابی داری، گاهی دمنوش هایی مثل بابونه، به‌لیمو، یا چای کم رنگ رو امتحان کن. اینا میتونن حس گرمی و آرامش بدن اما کافئین کم یا صفر دارن. اینجوری روزهات رو با قهوه‌ی کمتر ولی همچنان خوش عطر میگذرونی و تنوع هم داری.
قهوه ی ماه رمضان؛ چند پیشنهاد برای دم آوری
اسپرسو در افطار
اگه عاشق یه شات قهوه ی غلیظ هستی، میتونی با دستگاه اسپرسوساز خونه (یا موکاپات) دم کنی و حدود یه ساعت بعد افطار بخوری. اینطوری حجم زیادی هم نیست و اگه بخوای شب بیدار بمونی برای برنامه های مختلف، عالیه. فقط حواست باشه با شکم کاملاً خالی نخوری که ممکنه اذیت شی.
قهوه فرانسه یا فرنچ پرس در سحری
قهوه فرانسه عموماً ملایم تره و میتونی همراه سحری بنوشی. یه قوری کوچیک با فرنچ پرس آماده کن. اینجوری زیاد تلخ یا غلیظ نیست و شاید کمتر اذیتت کنه. اما همون طور که گفتیم، یادت باشه آب هم بخوری تا تشنه نشی.
قهوه ترک در مهمانی های رمضانی
خیلی ها رسم دارن دورهمی رمضانی میگیرن و کنار زولبیا و بامیه، قهوه ترک هم سرو میکنن. قهوه ترک جذابیت خاص خودش رو داره و میتونه با شیرینی های سنتی ایرانی ترکیب جالبی باشه. البته دقت کن که قهوه ترک غلیظه، شکرش رو کنترل کنی و بدونی که برای شب بیداری ممکنه مناسب باشه، اما صبح روز بعد ممکنه تشنه شی.
نتیجه‌گیری؛ قهوه در رمضان، هم نشین لذت و آگاهی
با توجه به نکاتی که گفته شد، قهوه و ماه رمضان با کمی مدیریت و توجه میتونن به خوبی کنار هم قرار بگیرن. اگه بدونی چه زمانی و چه جور قهوه ای مصرف کنی، میتونی از مزایای هوشیاری، آرامش و لذت قهوه بهره مند شی و در عین حال دچار تشنگی شدید یا بیخوابی مخرب نشی.
یادت باشه که شناخت بدنت و واکنشش به کافئین از هر فرمول عمومی مهم تره. اگه حس کردی قهوه‌ی سحری تشنگیت رو زیاد میکنه، در افطار مصرفش کن. اگه قهوه افطار خوابت رو مختل میکنه، بجاش قهوه ی ملایم تری رو در اوایل شب بنوش یا از دیکف (کم کافئین) استفاده کن. هر کی روش خودشو پیدا میکنه.
در نهایت، انتخاب قهوه‌ی با کیفیت هم خیلی مهمه. وقتی دانه ی مطلوب و تازه داشته باشی، عطر و طعمش حسابی لذت بخش میشه و با یه فنجون کوچیک هم راضی میشی. این انتخاب رو میتونی از فروشگاه های تخصصی مثل فروشگاه کافینا انجام بدی.
منابع:
1. https://www.healthline.com…
2. https://www.medicalnewstoday.com…
3. https://www.webmd.com…
